Halimbawa ng Alamat – Ang pagtuturing sa kasaysayan o alamat sa wikang Tagalog ay isang anyo ng panitikan na naglalahad ng mga pambansang kuwento hinggil sa mga pinagmulan at kabatiran ng ating kapaligiran. May mga sinaunang mamamayan ng Pilipinas na itinuturing ang mga alamat na totoo at naganap sa kasaysayan, ngunit mayroon ding nagsasabing ang mga ito ay likha lamang ng malikot na imahinasyon.
Sa paglipas ng mga henerasyon, ang mga alamat ay naging bahagi na ng kultura, subalit nagiging masalimuot ang pagtukoy sa orihinal na may-akda nito. Sa kabila ng mga pagbabago, ang mga alamat ay patuloy na nagbibigay aral at nagdadala ng kahulugan sa mga kabataan, itinuturo sa kanila sa mga paaralan ang diwa ng bawat kwento. Ngayon, ating kilalanin ang ilang halimbawa ng alamat sa Pilipinas, taglay ang mga kwentong naglalarawan ng kakaibang pinagmulan at kabayanihan ng ating sambayanan.
20+ Pinakasikat na Alamat sa Pilipinas
Alamat ng Ampalaya
Noong unang panahon, sa bayan ng Sariwa, naninirahan ang iba’t ibang uri ng gulay na may kanya-kanyang kagandahang taglay.
Si Kalabasa na may kakaibang tamis, si Kamatis na may asim at malasutlang kutis, si Luya na may anghang, si Labanos na sobrang kaputian, si Talong na may lilang balat, si Mustasa na may luntiang pisngi, si Singkamas na may kakaibang lutong, si Sibuyas na may manipis na balat, at si Patola na may gaspang na kaakit-akit.
Subalit may isang gulay na umusbong na kakaiba ang anyo, si Ampalaya na may maputlang kulay at lasang di maipaliwanag.
Araw-araw, walang ginawa si Ampalaya kundi ikumpara ang kanyang itsura at lasa sa kapwa niyang gulay, at dahil dito ay nagbalak siyang gumawa ng masama.
Nang dumating ang gabi, kinuha ni Ampalaya ang lahat ng magagandang katangian ng mga gulay at isinuot ito.
Tuwang-tuwa si Ampalaya dahil sa dati’y hindi siya pinapansin ngayon ay pinagkakaguluhan na. Ngunit walang lihim na hindi nabubunyag, nagtipon-tipon ang mga gulay na ninakawan niya.
Napagkasunduan nilang sundan si Ampalaya, at laking gulat nila ng makita nilang hinuhubad ito, ibinabalik ang ninakaw na katangian. Nanlaki ang kanilang mga mata ng tumambad sa kanila si Ampalaya.
Nagalit ang mga gulay at isinumbong si Ampalaya sa diwata ng lupain. Dahil dito, nagalit ang diwata at kinuha ang lahat ng magagandang katangian na ninakaw ni Ampalaya.
Laking tuwa ni Ampalaya dahil iniisip niyang iyon lamang ang kabayaran. Ngunit, makalipas ang ilang sandali, nag-iba ang kanyang anyo.
Ang balat niya ay kumulubot dahil ang kinis at gaspang ni upo at kamatis ay nag-away sa loob ng katawan.
Maging ang iba’t ibang lasa ng gulay ay naghatid ng hindi magandang panlasa sa kanya, kaya’t pait ang idinulot nito. Ang kulay niya ay naging madilim na luntian.
Alamat ng Bayabas
NgatNang.Com – Noong unang panahon, may isang sultan na nagngangalang Barabas. Siya ay kilala sa kanyang kalupitan at pagiging hindi kumikilala ng katarungan. Ang kanyang salita ay batas, at walang sinuman ang ligtas sa kanyang parusa.
Isang araw, isang mangingisda ang ipinadakip ni Sultan Barabas dahil sa pagdating ng bahay nang medyo gabi mula sa pangingisda. Pinakulong at pinaulanan ng parusa ang kawawang mangingisda.
Nang malaman ito ng asawa ng mangingisda, naglakas-loob siyang pumunta sa palasyo ng sultan upang ipagtanggol ang kanyang asawa. Ngunit sa halip na maawa, pinakulong din siya ni Sultan Barabas.
Walang kamalay-malay ang mag-asawang mangingisda sa nangyari. Nag-alala sila para sa kanilang anak na iniwan sa bahay. Ngunit hindi nila alam na inaalagaan ng mga diwata sa gubat ang kanilang anak.
Isang araw, naisipan ng binatilyo na harapin si Sultan Barabas upang humingi ng tulong. Sinamahan siya ng mga diwata patungo sa palasyo.
Sa harap ni Sultan Barabas, hiniling ng binatilyo ang kanyang mga magulang. Ngunit tinanggihan ito ng sultan at pinagtawanan pa. Dahil sa galit, agaw niya ang korona ng sultan at tumakbo palayo.
Nahabol siya ng sultan ngunit bigla itong napagod at namatay. Sa lugar na iyon, siya ay inilibing at doon lumaki ang isang bagong puno. Sa bawat paglago ng bunga nito, nararamdaman ang pait at asim-sakto sa ugali ni Sultan Barabas.
Nang matikman ng mga tao ang bunga, napagtanto nila ang pagbabago sa lasa nito. Tinawag nila itong “Bayabas” dahil sa kahawig ng pangalan ni Sultan Barabas.
Ang alamat ng Bayabas ay nagsilbing aral na dapat tayong magkaruon ng magandang asal at huwag maging malupit sa kapwa. Ang pagiging masama ay maaaring magdulot ng hindi magandang bunga.
Alamat ng Saging
Sa isang tahimik na nayon, naninirahan ang pamilya nina Mang Bino at Aling Pacita, kasama ang kanilang magandang anak na si Tina.
Bagamat marami ang nagsusumikap na manligaw kay Tina, itinaguyod ng magulang ang mataas na pangarap para sa kanilang anak.
Kahit may mga nangibig kay Tina, tulad ni Rading, isang marangal na magsasaka, itinuturing na maralita ng magulang si Rading.
Kahit magkakapatid, may mga taong naninira sa mga magsasakang umaasa lamang sa sariling sikap.
Sa likod ng pangarap ng magulang para kay Tina, umusbong ang pag-ibig nina Tina at Rading. Ngunit, itinutol ito ng magulang ni Tina.
Sa pagdating ni Don Bruno, isang mayamang biyudo, nagbago ang takbo ng kwento. Nang malaman ang tungkol kay Tina, dumalaw siya sa kanilang nayon.
Dahil sa yaman ni Don Bruno, tinanggap siya nang buong-buong ng magulang ni Tina. Nagtapat ng pag-ibig si Don Bruno kay Tina, ngunit tinanggihan ito ng dalaga.
Dahil sa matinding galang, nagsumpaan sina Tina at Rading na tanging kamatayan lamang ang makakapigil sa kanilang pag-iibigan.
Ngunit, sa likod ng lihim na pagkikita, nagtagumpay si Don Bruno na magtataglay ng masamang balak.
Nang magkaruon ng trahedya at mawalan ng buhay si Rading, sumiklab ang matinding galit ni Mang Bino. Hindi napigilan ng magulang ang kanilang anak na masaktan.
Sa paghahanap ng kahit kaunting ginhawa, iniwan ni Tina ang kanyang nayon at namuhay mag-isa. Subalit, sa kanyang pagluha at panaghoy, ang mga luha niya ay nagbukas ng isang bagong simula.
Sa paglilibing niya sa kamay ni Rading, isinumpa niyang hindi siya mag-aasawa. Kanyang inalagaan ang lugar kung saan iniwan ni Rading ang dugo ng kamay.
Ang mga kamay na iyon ay nagbigay buhay sa isang kakaibang halaman. Tinawag itong “Saging” ng mga tao dahil sa pagkakahawig sa daliri ng minamahal.
Sa bawat haplos ni Tina, ang halaman na tila may kamay ni Rading ay lalong yumabong at naging saksi sa kwento ng pag-ibig na hindi naglaho.
Aral Alamat ng Saging:
- Mahalaga ang pagtanggap sa pag-ibig kahit sa mga hindi kilalang tao.
- Ang pagiging mapagbigay ng magulang ay hindi palaging makakabuti sa kanilang anak.
- Ang pagmamahal ay nagtataglay ng kapangyarihan na bumuo ng mga bagong simula sa kabila ng trahedya.
Alamat ng Mangga
Halimbawa ng Alamat – Noong unang panahon, sa bayan ng Sariwa, naghari si Haring Enrico na kinatatakutan ngunit ikinatutuwa ng kanyang mga nasasakupan.
Isang araw, may nakatakas na mga bilanggo, at sa imbestigasyon, napag-alaman ni Haring Enrico ang kapabayaan ng kanyang kawal.
Ang kawal, puyat sa pagbabantay sa may sakit na anak, ay naparusahan ng hari. Hindi pinayagan ang kahilingan ng asawa at anak nito na palayain siya.
Nang lumapit ang kaarawan ng hari, naglabas ito ng patalastas. Kung sino man ang makapagdala ng hindi pa natitikman o wala pa si Haring Enrico, ay maaaring humiling ng kahit ano.
Nang malaman ito ng asawa ng bilanggo, naisipan niyang hanapin ang kahit anong bagay sa gubat. Isinama niya ang anak na nagutom at napagod sa paglalakbay.
Isang diwata ang nagpakita sa kanila ng dalawang malalaking berdeng bunga. Tinawag itong mangga, isang sagradong prutas mula sa diwata’ng daigdig.
Inilabas ng asawa ng bilanggo ang mangga sa kaarawan ng hari. Nang makita ito ni Haring Enrico, siya’y nagtaka sa kakaibang itsura at amoy ng prutas.
Nang matikman niya ito, napahanga sa lasa. Tinawag itong mangga, at sa utos ng diwata, itinanim ang buto para muling magbunga.
Sa paglipas ng panahon, kumalat ang puno ng mangga, at ito’y naging kilala sa buong bayan.
Aral: Ang kabutihan at pagiging makatarungan ng isang lider ay nagbubunga ng kasiyahan sa buong pamayanan. Ang mga bihirang bagay o pagkakataon ay dapat pahalagahan at gamitin nang maayos.
Ang Alamat ng Pilipinas
Sa sinaunang panahon, bago pa ang pagkakaroon ng bansang Pilipinas, nag-ugat ang kasaysayan ng mga maliliit na pulo. Dito nanirahan ang isang higante sa gitna ng Dagat Pasipiko, kasama ang kanyang mga anak na sina Minda, Lus, at Bisaya.
Isang araw, umalis ang ama upang mangaso, iniwan ang mga anak sa kweba. Ngunit si Minda, hindi sumunod sa utos, lumabas at napadpad sa malayo.
Sa kalagitnaan ng paglalaro ni Minda, isang malaking alon ang dumapo. Sumigaw si Minda ng tulong, na narinig nina Lus at Bisaya sa loob ng kweba.
Nagmadali ang dalawang kapatid upang iligtas si Minda, ngunit sa paglubog sa malalim na bahagi ng dagat, nawala rin sila.
Nang umuwi ang ama, nagtaka siya kung nasaan ang kanyang mga anak. Nang makita ang mga piraso ng damit, na-realize niyang nalunod ang mga ito.
Sa lungkot at pagod, inangkin niya ang tatlong pulo at tinawag ang mga ito na Luson, Bisaya, at Mindanaw—ang batayan ng bansang Pilipinas.
Aral Alamat ng Pilipinas :
- Ang pagsunod sa magulang ay nagpapakita ng paggalang at nag-iingat sa kapahamakan.
- Ang pagiging masunurin ay isang mahalagang bahagi ng kahusayan at kaligtasan.
- Ang kahalagahan ng pagsunod sa mga utos ng magulang upang maiwasan ang kapahamakan sa buhay.
Alamat ng Butiki
Sa isang liblib na nayon, may mag-ina na naninirahan sa tabi ng kakahuyan. Ang ina, si Aling Rosa, ay isang relihiyosang babae na palaging nagdarasal. Ang anak na si Juan naman ay masunuring anak na sumusunod sa utos ng ina.
Matapos mamatay ang asawa ni Aling Rosa, naging mabait si Juan at palagi niyang sinusundan ang utos ng ina tungkol sa pagdarasal. Ngunit isang araw, nakilala ni Juan si Helena, at dito nagsimulang magbago ang kanyang buhay.
Iniibig ni Juan si Helena, ngunit isinumpa siya nito. Sinabi ni Helena na mapapatunayan lamang ang tunay na pag-ibig ni Juan kung dadalhin niya sa kanya ang puso ng kanyang ina.
Nang gabing iyon, habang nagdarasal sila ni Aling Rosa, pumasok sa isip ni Juan ang pangako kay Helena. Sa halip na magbigay ng puso ng ina, sinaksak ni Juan ang sariling ina sa likod.
Nang mapatawad siya ng kanyang ina, bigla na lang siyang nagbago ng anyo. Si Juan ay naging isang butiki, ang kauna-unahang butiki sa daigdig.
Sa takot, hinayaan ni Juan si Helena na maglaho. Sa kanyang bagong anyo, nagbago na rin ang itsura ni Helena na naging isang napakapangit na engkanto.
Mula noon, si Juan at ang kanyang mga lahi ay patuloy na bumababa sa lupa bago dumilim upang mag-orasyon. Ang mga butiki ay nagsilbing tagapuksa sa mga kulisap at engkanto na kanilang nadadaanan.
Sa alamat na ito, ipinapakita na ang pagmamahal at paggalang sa magulang ay mahalaga at hindi dapat ito isantabi para sa anuman. Ang kasinungalingan at pagiging mapanlinlang ay maaring magdulot ng malupit na kaparusahan.
Alamat ng Pinya
Sa isang liblib na lugar noong unang panahon, nanirahan ang mag-ina na sina Aling Rosa at si Pinang. Ikinakatuwa ni Aling Rosa ang kanyang bugtong na anak na si Pinang.
Bagamat naghangad si Aling Rosa na turuan si Pinang ng mga gawaing bahay, tila’y tinatamad itong sumunod. Itinuturing ni Pinang na alam na niya ang lahat.
Sa isang araw, nagkasakit si Aling Rosa at napilitan si Pinang na gawin ang bahay, kabilang na ang pagluluto ng lugaw. Subalit, nasilayan ng kaligayahan ang laro kaya’t nasunog ang lugaw.
Bilang pagpapakita ng pagmamahal, tinanggap ni Aling Rosa ang nangyari. Ngunit, sa pagtagal ng sakit ni Aling Rosa, si Pinang ay napipilitang gawin ang mga gawain sa bahay.
Isang araw, sa pagluluto, nagkulang si Pinang ng posporo. Sa tuwing may nawawala, agad itong tinatanong kay Aling Rosa. Nairita si Aling Rosa at nagsabi, “Sana’y marami kang mata!”
Sa galit, umalis si Pinang upang hanapin ang hinahanap. Hindi na bumalik si Pinang sa kanilang tahanan.
Nang magtagumpay si Aling Rosa sa paghanap, natagpuan niya ang kakaibang halaman. Nang ito’y magbunga, nagulat siya sa hugis-ulo ng tao na napapalibutan ng mata.
Bigla’y naalala ni Aling Rosa ang sinabi niya kay Pinang. Sa lungkot at pagsisisi, tinawag niyang Pinang ang halaman. Ibinansag niya itong “Pinya.”
Aral Alamat ng Pinya :
- Turuan ang mga anak ng tamang asal at kahalagahan ng pagiging masipag.
- Gamitin ang mata bago ang bibig sa paghahanap ng mga bagay.
- Ibigay ang respeto sa mga nakatatanda, lalo na sa mga magulang, bilang pagtupad sa kalooban ng Diyos.
Alamat ng Rosas
Noong unang panahon sa isang nayon, isang dalaga ang nagngangalang Rosa, kilala sa kanyang ganda at mapupulang pisngi. Pinagtatangi siya ng mga kalalakihan.
Isang araw, dumating si Antonio, isa sa kanyang manliligaw, at humingi ng pahintulot na manligaw kay Rosa. Matapos pagsang-ayunan ng mga magulang, nagsimula ang ligaya ni Antonio sa pagtatangkang pasayahin si Rosa.
Nagsilbing mabait na manugang si Antonio at nag-alay ng pagmamahal sa pamilya ni Rosa. Ngunit isang araw, natuklasan ni Rosa na niloloko lamang siya ni Antonio. Sa sakit na nadama, lumisan siya, iniwan ang mga alaala.
Kinabukasan, sa lugar ng kanilang pagsasamahan, tumubo ang kakaibang halaman. Tinawag itong “Rosas,” alinsunod sa mapupulang bulaklak at tila tinik na nagsisilbing babala.
Ang rosas ay sagisag ng wagas na damdamin ni Rosa at naging simbolo ng tapat na pag-ibig. Ipinag-ingatang mabuti ng bayan ang halaman na itinuturing na alamat ng wagas na damdamin Halimbawa ng Alamat.
Aral Alamat ng Rosas :
Ang pag-ibig ay dapat tapat at hindi ginagamit para sa sariling interes. Huwag hayaang ang hinanakit ang maging dahilan ng pagkawasak ng sariling pagkatao. Sa bawat pag-subok, may bagong pag-asa na naghihintay.
Alamat ng Lansones
Noong unang panahon, sa bayan ng Laguna, may isang puno na may bilugang hugis ang bunga, subalit puno ng lason ang likas na taglay. Sa tagpong ito, nagsimula ang kwento ng Lansones.
Ang pangalan ng puno’y itinuturing na sagrado, at sa panahon ng tagbunga, kahit na hitik sa bilugang bunga, bawal lapitan o kainin ito. Isa itong misteriyosong puno na nagtatago ng malupit at mapaminsang nakamamatay na lason.
Ang takot sa puno ng lason ay nag-ugat nang isang manlalakbay ang nagpahinga sa ilalim nito. Ang pagod at gutom ang nanaig, pinitas ng manlalakbay ang bunga nang walang kamuwang-muwang. Pagkatapos kainin, bigla na lamang siyang nangisay at nagdulot ito ng takot sa mga taga-bayan.
Marami pang ibang puno at halaman sa bayan, ngunit isang araw, dumating ang isang babaeng nagdala ng liwanag sa bayan. Sa kabila ng pagbabawal ng mga matatanda, nagtungo siya sa puno ng lason at doon nagsimulang kumanta.
Walang pakialam sa babala, kinuha ng babae ang bunga at ito’y pinisil, inilantad ang laman. Ang mga kabataan, nagugulumihanan, ay lumapit at nasaksihan ang kakaibang pangyayari.
Nang tanungin ng babae ang mga bata, ibinahagi ng mga ito ang kuwento ng puno ng lason. Ngunit sa kabila ng kanilang babala, nagpatuloy ang babae sa pagkain, at hindi siya naapektohan ng lason.
Nag-alsa ang mga tao, lumapit sa puno, at sa kagulatang lahat, nawala ang lason sa bunga. Sa gutom at kakaibang tamis, nagsimulang kumain ang lahat. Iniisa-isa ng bayan ang matamis na prutas at tinawag itong “lansones.”
Ang diwatang bumisita, sa pamamagitan ng babaeng nagdala ng liwanag, ay itinuring nilang tagapagligtas sa matinding tag-init. Ang “lansones” ay nagbukas ng pinto ng pag-asa at bagong simula sa buhay ng bayan.
Aral Alamat ng Lansones:
Sa gitna ng takot at agam-agam, maaaring dumating ang liwanag na nagbibigay ng pag-asa at pagbabago. Ang pagtanggap ng bagong pag-asa ay maaaring mabago ang kinabukasan at itaguyod ang pag-unlad ng buong komunidad.
Alamat ng Sampaguita
Sa bayan ng Norte, isang kakaibang dilag ang namumukod-tanging gumising sa pagmimithi ng mga kabataan, si Liwayway. Ang kanyang kasaysayan ay nagbigay lihim sa kagandahan ng Sampaguita.
Sa pagdating ng mga mangangaso, si Tanggol ay naatake ng baboy-ramo. Dahil sa pangangailangang medikal, napadpad siya sa tahanan ni Liwayway. Doon nagsimula ang pag-usbong ng kanilang pag-ibig.
Matapos gumaling, pangako ni Tanggol na babalik siya para humingi ng kamay ni Liwayway. Ngunit ang pangako ay naglaho ng walang anunsyo, iniwan si Liwayway na puno ng pangarap at pag-asa.
Isang mapanirang balita ang nagtulak kay Liwayway sa kalunlan ng pangungulila. Ang sabwatan ni Tanggol at isang manliligaw na nagpakalat ng kasinungalingan ay nagbigay daan sa mapait na paglisan ni Liwayway.
Sa kabila ng pagdating ni Tanggol, labis na kalungkutan ang kanyang natagpuan. Ang naglalakihang galit ni Liwayway ay nagdulot ng matinding sumpa bago ito pumanaw.
Ang mga huling salita ni Liwayway, “Isinusumpa kita! Sumpa kita…” ay naging simula ng pangalan ng halaman na tumubo sa kanyang puntod – ang Sampaguita.
Araw-araw, si Tanggol ay bumibisita sa puntod ni Liwayway. Nakakita siya ng kakaibang halaman, ang Sampaguita, na nagsilbing tanglaw ng pag-alaala sa masamang pagtatapos ng kanilang pag-ibig.
Aral Alamat ng Sampaguita
Huwag basta-basta maniwala sa tsismis at pagdududa. Ang hindi pag-unawa sa buong kwento ay maaring maging sanhi ng hindi makatarungang paghuhusga. Ang pagkakaroon ng pasensya at paghihintay ay mahalaga sa pagmumula ng totoong pag-ibig.
Konklusyon
Halimbawa ng Alamat – Ang mga alamat na ito ay naglalarawan ng kahusayan at kagandahan ng kultura sa Pilipinas sa pamamagitan ng mga kwentong puno ng aral at makahulugan. Halimbawa, sa Alamat ng Sampaguita, itinatampok ang tema ng kesetiaan at paghihintay, habang sa Alamat ng Lansones, ipinapakita ang halaga ng pagpapatawad at pag-asa. Kasabay nito, ang Alamat ng Rosas ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng tunay na pag-ibig at pagsasakripisyo.
Sa kabilang dako, ang Alamat ng Butiki ay naglalaman ng mapanuring aral hinggil sa kasakiman, pagpapahalaga sa mga magulang, at kahalagahan ng tapat na pamumuhay. Sa kabuuan, ang mga alamat na ito ay nag-aalok ng sining at karunungan, nagpapakita ng kahalagahan ng mga pangunahing aspekto ng buhay, at nagbubukas ng pinto sa kultura at pagpapahalaga ng mga Pilipino.
